Διατροφή & Ουρικό οξύ
Το ουρικό οξύ είναι ένα φυσικό απόβλητο προϊόν που προκαλείται από την πέψη των τροφίμων που περιέχουν πουρίνες. Οι πουρίνες είναι οργανικές ενώσεις που βρίσκονται σε διάφορα τρόφιμα και ιστούς.
Το ουρικό οξύ παράγεται κυρίως στο ήπαρ και σε μικρότερο βαθμό στο λεπτό έντερο και το νεφρό, ενώ αφού παραχθεί αποβάλλεται από τον νεφρό (2/3) και από το έντερο (1/3). Τα υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος στον οργανισμό (ή αλλιώς υπερουριχαιμία) μπορεί να οδηγήσουν σε προβλήματα υγείας, όπως ουρική αρθρίτιδα, πέτρες στα νεφρά και πόνο στις αρθρώσεις.
Υπερουριχαιμία ορίζεται η συγκέντρωση ουρικού οξέος στον ορό που ξεπερνά το όριο διαλυτότητας (>6,8 mg/dl, όριο κρυσταλλοποίησης του ουρικού μονονατρίου)
Άνδρες > 7,0 mg/dl (413μmol/l)
Γυναίκες >6,0 mg/dl (354 μmol/l)
Φαίνεται να είναι προστατευτικός ο ρόλος των οιστρογόνων στις γυναίκες γι’ αυτό είναι μια πάθηση που αφορά συνήθως τους άντρες.
Η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση των επιπέδων ουρικού οξέος και στην πρόληψη σχετικών προβλημάτων υγείας. Ορισμένα τρόφιμα περιέχουν υψηλότερα επίπεδα πουρινών και μπορούν να οδηγήσουν σε αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος, ενώ άλλα μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του.
Τρόφιμα προς περιορισμό:
- Τρόφιμα πλούσια σε πουρίνες: Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα ουρικού οξέος. Αυτά περιλαμβάνουν εντόσθια (συκώτι, νεφρά), κόκκινο κρέας, θαλασσινά (ειδικά οστρακοειδή όπως μύδια και χτένια), κυνήγι, χήνα, αμύγδαλα και επεξεργασμένα προϊόντα κρέατος.
- Ζάχαρη και ζαχαρούχα ποτά: Η υψηλή πρόσληψη φρουκτόζης έχει συνδεθεί με αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος. Η φρουκτόζη στα ποτά απορροφάται πιο γρήγορα από τα σάκχαρα σε ολόκληρα τρόφιμα, επειδή τα ποτά δεν περιέχουν φυτικές ίνες, πρωτεΐνες ή άλλα θρεπτικά συστατικά.
Τρόποι να μειώσετε την ποσότητα ζάχαρης που καταναλώνετε:
- Τρώτε ολόκληρα τα τρόφιμα και αποφύγετε χυμούς, σιρόπια.
- Περιορίστε τα επεξεργασμένα, συσκευασμένα τρόφιμα.
- Ελέγξτε τις ετικέτες των τροφίμων για πρόσθετα σάκχαρα.
- Αντικαταστήστε τα ζαχαρούχα ποτά με αντίστοιχα ροφήματα χωρίς ζάχαρη.
- Αλκοόλ: Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, ιδιαίτερα μπύρας, μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα ουρικού οξέος.
- Ορισμένα λαχανικά: Ορισμένα λαχανικά, όπως το σπανάκι, τα σπαράγγια και το κουνουπίδι, έχουν μέτρια προς υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες. Αν και δεν χρειάζεται να εξαλειφθούν εντελώς, η πρόσληψή τους θα πρέπει να παρακολουθείται.
Τρόφιμα με ευεργετική δράση
- Κεράσια: Τα κεράσια έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν τα επίπεδα ουρικού οξέος και μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη των κρίσεων ουρικής αρθρίτιδας.
- Μούρα: Τα βατόμουρα, οι φράουλες και άλλα μούρα είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της φλεγμονής που σχετίζεται με τα υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος.
- Γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά: Τα γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλών λιπαρών όπως το γιαούρτι και το γάλα έχουν συσχετιστεί με χαμηλότερα επίπεδα ουρικού οξέος. Το ασβέστιο μπορεί να βοηθήσει στην απέκκριση του ουρικού οξέος.
- Σύνθετοι υδατάνθρακες: Τρόφιμα όπως τα δημητριακά ολικής αλέσεως, η βρώμη και το καστανό ρύζι είναι υγιεινές πηγές υδατανθράκων και μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση των επιπέδων ουρικού οξέος.
- Νερό: Το να παραμένετε καλά ενυδατωμένοι μπορεί να βοηθήσει στην αραίωση του ουρικού οξέος και να διευκολύνει την απέκκρισή του μέσω των ούρων. Έχετε πάντα μαζί σας ένα μπουκάλι νερό. Ρυθμίστε ένα ξυπνητήρι κάθε ώρα για να σας υπενθυμίζει να πιείτε μερικές γουλιές.
Η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους είναι πρωτίστης σημασίας καθώς το υπερβολικό σωματικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ουρικής αρθρίτιδας και η απώλεια βάρους μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Αξίζει να σημειωθεί πως ακόμη και τα τρόφιμα με μέτρια περιεκτικότητα σε πουρίνες μπορούν να συμβάλουν στη συσσώρευση ουρικού οξέος όταν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες επομένως δώστε προσοχή στα μεγέθη των μερίδων.
Κάνοντας ενημερωμένες διατροφικές επιλογές θα καταφέρετε να έχετε τα βέλτιστα επίπεδα ουρικού οξέος. Συμβουλευτείτε έναν διαιτολόγο για να διαμορφώσετε ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα γευμάτων και μην παραλείπετε να παρακολουθείται τακτικά τα επίπεδα ουρικού οξέος μέσω εξετάσεων αίματος.
